PROFIEL
Hoe de tegendraadse Georges-Louis Bouchez in België een politieke aardverschuiving teweegbracht
Georges-Louis BouchezBeeld Belga
Niet eerder kleurde Wallonië na de parlementsverkiezingen zo blauw en vooral zo weinig rood als afgelopen zondag. Waalse media schrijven het succes van de liberalen eensgezind toe aan één man: de excentrieke, tegendraadse partijleider Georges-Louis Bouchez (MR). Hoe deed hij dat?
Iva Venneman 14 juni 2024, 05:00
Toen George-Louis Bouchez (38) vijf jaar geleden aantrad als nieuwe leider van de Franstalige liberale partij Mouvement Réformateur (MR), deed hij zo'n absurde belofte dat zelfs zijn eigen partij er niet in geloofde. Bij de volgende Belgische parlementsverkiezingen ging hij 30 procent van de Franstalige stemmen binnenhalen. 'Geloof je het zelf?', klonk het direct. 'Als liberale partij in Wallonië?'
Maar na zondag moeten vriend en vijand (en daarvan heeft Bouchez er veel) toegeven dat de frontman niet aan wensdenken deed. De MR werd onverwachts de grootste partij in het doorgaans zo linkse Wallonië en Brussel; het behaalde respectievelijk 28 en 23 procent van de Waalse en Brusselse stemmen voor het federale parlement. De kaart van Wallonië kleurde nog nooit zo blauw en vooral zo weinig rood. Hoe bracht de tegendraadse partijleider deze politieke aardverschuiving teweeg?
Over de auteur
Iva Venneman is buitenlandredacteur van de Volkskrant. Ze schrijft onder meer over Duitsland en België.
Het heeft ongetwijfeld te maken met een nieuwe term die onlangs in de Belgische politiek is gemunt: 'de bouchezisering van de politiek'. Dat is bepaald geen vleierij. Het staat synoniem voor dwarsliggen en fel uithalen naar je eigen team.
Bouchez hakte de afgelopen jaren continu in op de huidige Belgische regering, terwijl zijn eigen MR daar nota bene zelf deel van uitmaakt. Hij kwam terug op reeds gemaakte regeringsafspraken, zoals de sluiting van de kerncentrales. Dat leverde hem de bijnaam 'spookrijder van Vivaldi' op (Vivaldi is de bijnaam van de federale regering, waaraan vier partijfamilies deelnamen, red.).
Hij irriteerde met zijn gedrag zo'n beetje al zijn collega-politici, inclusief die van zijn eigen partij. De MR trof zelfs maatregelen om zijn onstuimige gedrag te temmen; Bouchez moet sinds kort altijd een secondant bij zich hebben als hij gaat onderhandelen. Maar het lijkt de Franstalige kiezers niet te deren. De partijleider wist zich zo namelijk te distantiëren van de impopulaire Vivaldi-regering. MR is de enige Franstalige regeringspartij die bij deze parlementsverkiezingen verkiezingswinst boekte.
Bouchez voerde campagne met klassiek liberale onderwerpen als veiligheid, overheidsfinanciën en het beter belonen van arbeid.Beeld BELGA
'Hard werken en niets overhouden, dat is maffieus'
Bouchez groeide op als enig kind in Quaregnon, een voormalige steenkoolmijnstreek waar de sociaal-democraten de dienst uitmaakten. Zijn vader was ingenieur, zijn moeder kind van Italiaanse migranten. Samen runden ze een elektronicazaak, die uiteindelijk kopje onder ging. Het gezin woonde daardoor een tijd in bij Bouchez' Italiaanse grootmoeder. De toen 12-jarige partijleider deelde zijn slaapkamer met haar.
'Hun parcours (van zijn ouders, red.) heeft me heel erg beïnvloed, omdat het een groot onrecht was', zei Bouchez daar later over, tegen tijdschrift Humo. 'Mensen die hun hele leven hard werken en niets overhouden, dat is maffieus.'
De jonge Bouchez ambieerde ooit een carrière in de journalistiek, maar hij koos voor de politiek. Daarin klom hij snel op. Al op zijn 20ste werd hij verkozen tot gemeenteraadslid in Bergen. Op zijn 26ste werd hij daar wethouder, tot hij na onenigheid met de sociaal-democratische burgemeester Elio Di Rupo uit het college werd gezet. Zijn carrière liep daardoor geen deuk op. Integendeel. In 2019, op zijn 33ste, nam hij het partijleiderschap over van oud-premier Charles Michel.
Bouchez voerde campagne met klassiek liberale onderwerpen als veiligheid, overheidsfinanciën en het beter belonen van arbeid. Hij durfde daarbij ook heilige huisjes omver te schoppen. Zo hamerde hij erop dat Wallonië en Brussel hun eigen huishoudboekje op orde moesten krijgen, iets wat aan de andere kant van de taalgrens al jaren wordt gezegd.
'Onze waarden worden ondermijnd'
Hoewel de liberalen in Wallonië geen serieuze concurrentie op rechts hebben, schoof de partij onder Bouchez wel die kant op. Vooral op thema's als islam en migratie roerde de partijleider zich.
Hij mengde zich in een debat over hoofddoeken bij ambtenaren, al zijn religieuze uitingen in België voor ambtenaren verboden. En toen een nieuw Brussels zwembad boerkini's bleek toe te laten, deed hij dat af als 'communitaristische waanzin'. 'Onze waarden worden ondermijnd', postte hij op X.
De aardverschuiving in Franstalig België kan er ook mee te maken hebben dat Bouchez een van de zichtbaarste politici is, in Wallonië en Vlaanderen, maar vooral online. Positieve berichten over zichzelf deelt Bouchez graag. En hij bluft met gemak. Bij elk optreden op de Vlaamse televisie beloofde hij opnieuw de volgende keer écht Nederlands te zullen spreken. Maar die belofte is na vijf jaar partijvoorzitterschap nog niet ingelost.
Niemand kan nog om hem heen
Bouchez moet komende weken bewijzen of hij naast ruzie maken ook allianties kan smeden. Maar dankzij deze verkiezingsuitslag is Bouchez 'incontournabel' geworden, zoals dat in België heet. Oftewel: niemand kan nog om hem heen.
Hij heeft het geluk dat zijn partij over veel zaken hetzelfde denkt als de Vlaamse winnaar N-VA, al is Bouchez naar eigen zeggen 'uitgesproken belgicistisch' (voorstander van Belgische eenheid, red.). Dat staat juist weer heel ver af van het Vlaams-nationalistische gedachtengoed van N-VA.
Of Bouchez en N-VA-leider Bart De Wever elkaar liggen, zal nog moeten blijken. Op het eerste gezicht lijken de twee ijdele mannen aan elkaar gewaagd. Maar de twee kwamen elkaar alleen tegen in 2019, tijdens heel stroef verlopende formatiegesprekken. Dit keer moet het sneller gaan. 'Het is een kwestie van weken, niet van maanden', voorspelde Bouchez maandag, al is dat een gevaarlijke uitspraak in België.
3x George-Louis BouchezDe Belgischgezinde Bouchez verschijnt vaak met een speldje van een Belgische vlag op zijn revers.
Bouchez' moeder gaf hem als kind de bijnaam 'Beep-Beep', naar de razendsnelle tekenfilmfiguur Road Runner.
Bouchez pleitte in de coronapandemie herhaaldelijk voor de heropening van de kappers. Het verhaal wil dat hij dat vooral deed omdat zijn eigen haar niet meer goed zat.
No comments:
Post a Comment