[New post] Influencer Anna Nooshin: ‘Ik wilde onafhankelijk zijn en vrij en succesvol. Dat was mijn drive’
@annozijlstra blog posted: " In de documentaireserie 'Anna: Status' doet Nederlands bekendste influencer Anna Nooshin wat misschien wel het allerengst is voor een influencer: de camera uit handen geven. Doortje Smithuijsen sprak met Nooshin over haar weg van AZC naar Amazons Prime V" Anno Zijlstra Blog
In de documentaireserie 'Anna: Status' doet Nederlands bekendste influencer Anna Nooshin wat misschien wel het allerengst is voor een influencer: de camera uit handen geven. Doortje Smithuijsen sprak met Nooshin over haar weg van AZC naar Amazons Prime Video. 'Het was bevrijdend om de controle los te laten.'
Je zou dit interview kunnen beginnen met het verzoek vanuit het pr-bureau van Prime Video. Anna Nooshin (35) wil een open, intiem interview geven, is de boodschap – passend bij de serie over haar leven die nu te zien. Vaak wordt in de media een beeld geschetst van Anna als afstandelijk en oppervlakkig, zo mailt de pr-medewerker, maar in dit interview wil ze echt een andere kant van zichzelf laten zien.
Je zou dit interview ook kunnen beginnen met de aankomst van de interviewer in het hotel waar ze met Anna heeft afgesproken, en waar Anna klaar zit aan een tafel, omringd door twee pr-medewerkers, een van Prime Video en een van haar eigen staf. Met de lichte irritatie die dat oproept bij de interviewer – bij mij – omdat het toch wel de vraag is in hoeverre je een open, intiem gesprek kan hebben met twee perspersonen ernaast.
Maar je zou dit interview óók kunnen beginnen in een asielzoekerscentrum, waar Anna Nooshin op zevenjarige leeftijd terechtkomt nadat ze met haar gezin uit Iran is gevlucht. Bij het regeringsbeleid waar Nooshins gezin vervolgens onder gebukt gaat – elke zoveel maanden verplicht verhuizen naar een nieuwe plek, zodat ze niet zouden hechten aan hun leefomgeving. Er zijn geen keukens in de azc's, bewoners hebben zo min mogelijk privéruimte – het moet niet te huiselijk worden. Alles om terugkeer naar eigen land zo veel mogelijk aan te moedigen.
En je zou dit interview net zo goed kunnen beginnen bij Anna's vader, die dronk en driftbuien had, waarbij hij haar moeder en haar zusje sloeg. Bij Anna's pogingen de boel te sussen, haar groeiende vermogen onzichtbaar te zijn in huis, een stille bemiddelaar. Bij de schuldgevoelens die deze situatie opriep – waarom kreeg zij geen klappen? Bij het bizarre verlangen zelf ook geslagen te worden: liever lotgenoot dan buitenstaander. Bij de beslissing van die vader om na een paar jaar toch terug te gaan naar Iran, haar moeder achterlatend met twee kinderen en flinke schulden.
VERVREEMDEND
'Anna: Status', de serie, begint met Nooshin op de grond van een asielzoekerscentrum – haar thuis van haar zevende tot elfde levensjaar. Het contrast is vervreemdend: de hippe, strak opgemaakte Nooshin tegenover de grauwe, kille tegels. Thema in de serie is het terugvinden van Anna's verloren herinneringen aan de periode dat ze in dit soort locaties woonde. 'Herken je dit?' vraagt de researcher als ze haar foto's laat zien van azc's waar Nooshin gezeten zou moeten hebben. 'Geen idee,' zegt Nooshin, 'ik weet dat gewoon echt niet meer.'
Je zou dit interview ook kunnen beginnen met de eerste vraag die regisseur Nikki Paladar aan Nooshin stelt, terwijl ze op die grijze, kille tegels zit. 'Wat is je relatie met interviews?' vraagt Paridan. 'Heel slecht,' antwoordt Nooshin zonder aarzeling. 'Heel slecht. Echt zeg maar 99 procent haat.'
'Zeker geschreven interviews zou ik het liefst niet doen,' zegt Nooshin nu, in het hotel in Amsterdam. 'Ik herken me heel vaak niet in wat er over mij geschreven wordt. Niet in het beeld dat mensen hebben van mij.'
De discrepantie tussen het beeld dat Nooshin van zichzelf heeft en de visie op haar vanuit de buitenwereld vormt ook een belangrijk thema in de serie. In de eerste aflevering krijgt Nooshin tranen in haar ogen als ze zegt dat ze met deze serie misschien wel voor het eerst iets zal maken waarvan ze achteraf zal zeggen: hierin herken ik mezelf. 'Ik hoop vooral dat ik met deze documentaire verantwoordelijkheid neem voor dat gevoel,' zegt Nooshin. 'Dat ik die afstand tussen hoe ik mezelf zie en hoe anderen mij zien aanneem als een gegeven. Het hoort nou eenmaal bij mijn beroep dat mensen iets van mij vinden. Ik moet daar meer vrede mee leren hebben. Ik vond het belangrijk om bij deze serie juist de controle uit handen te geven. Om tegen een regisseur te zeggen: jij mag bepalen wat we doen. Ik wilde echt wegblijven bij de vraag: wat gaan mensen hier straks van vinden? En dat is voor het eerst dat ik iets heb uitgebracht waarover ik niet op die manier heb nagedacht.'
Voor een influencer – iemand die alsmaar bezig is met haar eigen online imago – is dat een grote stap. Hoe voelde het om die controle uit handen te geven?
'Echt heel bevrijdend. Ik ben samen met Niki mijn eigen leven ingedoken, zonder op een algoritmische manier na te denken over het eindresultaat. Ik was echt even vrij uit mijn mentale gevangenis.'
Hoe ziet die mentale gevangenis eruit?
'Daarin ben ik heel hard voor mezelf, heel streng, heel controlerend. Ik ben bang om te veel van mezelf te laten zien, bang om kwetsbaar te zijn, bang om teleurgesteld te worden. Ik dacht altijd: laat ik maar niet te veel van mezelf prijsgeven, straks wordt het verkeerd geïnterpreteerd.'
In de serie vertel je je psychiater dat je gereserveerd overkomt. Van anderen hoor je vaak: je bent er wel, maar je bent er niet. Je vindt het moeilijk om connecties te maken, zeg je, zowel met jezelf als met anderen. Ben je erachter hoe dat komt?
'Vanuit mijn thuissituatie ben ik gewend om de bemiddelaar te zijn. Ik sprong er letterlijk tussen als mijn vader mijn zusje of moeder weer aan begon te vallen, probeerde zelf zo min mogelijk aandacht op te eisen. Dat copingmechanisme heb ik meegenomen mijn volwassen leven in. Ik los mijn eigen shit op en houd mijn emoties bij mezelf. Ik wil mensen niet belasten met wat ik voel en wat ik denk.'
'Het opbouwen van een imago is voor mij nooit een bewuste strategie geweest, maar gewoon een onderdeel van mijn werk.'
Je gaat in deze serie gesprekken aan die je eerder altijd uit de weg ging. Je start een traject met psychiater Glenn Helberg om erachter te komen hoe je jeugd nagalmt in je huidige leven. Je praat voor het eerst met je moeder en zusje over het gedrag van je vader en over de tijd in het asielzoekerscentrum. Voor iemand die het moeilijk vindt om kwetsbaar te zijn, heb je de camera wel bijzonder dichtbij gelaten.
'Ja, maar het maken van deze serie was voor ons nodig om überhaupt dit soort gesprekken te hebben. Ik kan me voorstellen dat mensen denken: waarom doe je zoiets met een camera erbij? Maar het punt is: anders waren we dit als gezin gewoon niet aangegaan. Het is nou eenmaal makkelijker om gewoon door te gaan met je leven zonder al te veel stil te staan bij wat er vroeger is gebeurd.'https://www.vn.nl/glenn-hellberg/
Je psychiater zegt: jouw strategie zit in de actie, niet in de reflectie. Hoe staat jouw werk in relatie tot je persoonlijke geschiedenis, denk je? Sociale media vormen ook bij uitstek een wereld van actie, van zenden, en niet van reflecteren.
'Het opbouwen van een imago is voor mij nooit een bewuste strategie geweest, maar gewoon een onderdeel van mijn werk. Wat ik, denk ik, wel heb meegenomen uit mijn jeugd, is een groot vermogen om praktisch en oplossingsgericht te denken en om op een efficiënte manier tussen verschillende mensen te bemiddelen. Ik ben heel doelgericht, heb altijd het gevoel gehad: er is geen plan B, dit is wat ik ga doen, dus moet het lukken. Toen ik tien jaar geleden NSMBL oprichtte (een mode- en lifestyleblog die nog steeds online is, DS) dacht ik: dit moet de allervetste site van Nederland worden. Alles in mij is er dan op gericht om dat plan te laten slagen.'
Wat me opvalt, is hoe je in de serie alsmaar vanuit een metaperspectief op jezelf reflecteert. Je vraagt je steeds hardop af: 'Is dit niet de vuile was uithangen?' En als je even niets te zeggen hebt, zeg je: 'Zie je, nu word ik weer blanco.' Is het voor iemand als jij, die zo veel met sociale media bezig is, lastig jezelf niet alsmaar van buitenaf te bekijken?
'Ik kan me niet voorstellen dat de manier waarop ik naar mezelf kijk niet is beïnvloed door sociale media. Het is al tien jaar zo'n groot onderdeel van mijn leven. Tegelijkertijd denk ik altijd al heel veel na, ben mezelf en anderen altijd aan het analyseren. Zo ben ik altijd geweest, ook als kind, ook voordat ik op sociale media zat. Ik probeer altijd na te gaan hoe het komt dat iemand op een bepaalde manier reageert, wat de verschillende lagen zijn van iemands persoonlijkheid.'
Zelfs je vader analyseer je op die manier. In de serie probeer je je ook in hem in te leven.
'Nog steeds voel ik liefde naar mijn vader. Hij was een trotse man, in Iran werkte hij als rechter, hier moest hij weer onderaan de sociale ladder beginnen. Hij vond dat vernederend, maar de Iraanse cultuur is heel private, je hebt het niet over dat soort gevoelens, gaat niet de vuile was buiten hangen. En ja, ik vind het ook heel lastig dat mensen deze informatie nu gaan zien over mijn familie. Vooral over mijn lieve moedertje, ergens wil ik haar alleen maar beschermen. Tegelijkertijd vind ik haar echt de ster van de serie. Ze is zo sterk, ze heeft altijd zo haar best gedaan voor ons. Ik denk echt dat je na het kijken niets lelijks over haar zou kunnen zeggen.'
Ben je jezelf beter gaan begrijpen?
'Zeker, ik heb veel meer kanten nu. Ik heb meer empathie voor mezelf. Zoals ik van anderen altijd de gelaagdheid probeer te begrijpen – op die manier kan ik nu ook naar mezelf kijken.'
EMPATHIE
Misschien kun je dit interview beter hier beginnen, bij dit idee. Bij empathie, bij het vermogen anderen te zien als gelaagde wezens, die gevormd worden door de sociale en maatschappelijke context waarin ze terechtkomen en de manier waarop ze vervolgens met die situatie omgaan. Bij een meisje dat op haar zevende vanuit Iran naar Nederland komt, vervolgens goede cijfers haalt op school, cum laude de universiteit afrondt, daarna een website begint en een van de bekendste influencers van Nederland wordt.
Bij die influencer, die al sinds ze zich kan herinneren grote 'chunks' mist van haar eigen geschiedenis. 'Dit vind ik ook een van die kutvragen,' zegt Nooshin, als Paridan haar vraagt wat ze nog weet van haar jeugd in Iran. 'Omdat ik je gewoon echt niet zoveel kan vertellen.' We komen wel terug, had Nooshins moeder gezegd bij het vertrek uit Iran. Maar het gezin zou nooit meer terugkeren.
Om die herinneringen aan Iran en aan de azc's terug te vinden, doet Nooshin in Anna: Status wat misschien wel het allerengst is voor een influencer: de camera uit handen geven, de controle overlaten aan iemand anders. Nooshin zag de afleveringen van 'Anna: Status' pas toen die door regisseur Paridan gemonteerd waren – inspraak op de inhoud en de vorm had ze verder niet. Met het project heeft Nooshin niet alleen iets geleerd over haar eigen geschiedenis, ze heeft door het hele proces ook geleerd dat er 'ook mooie mensen op de wereld zijn,' zegt ze, en dat ze 'ook mensen kan vertrouwen'.
Was je eerder dan zo teleurgesteld?
'Dat zei ik toch niet?'
Als je hebt moeten leren dat er ook mensen zijn die je kan vertrouwen?
'Ik denk dat ik mezelf eerder altijd heb geprobeerd te beschermen. Zo verwachtingsloos mogelijk zijn. Zeker met nieuwe mensen. In de wereld waarin ik verkeer, moet je gewoon oppassen. Als je een publiek figuur bent, weet je nooit helemaal zeker waarom mensen je benaderen, wat ze van je willen.'
'Als je rol binnen het gezin is om onzichtbaar te zijn, dan gaat dat onder je huid zitten.'
In de serie zeg je bang te zijn voor de slachtofferrol. Waarom is dat?
'Ik hou daar niet van. Ik wil mezelf niet zo zien, ook omdat ik dan misschien wel helemaal zou breken. Dan zou ik misschien wel alsmaar gaan denken: wat erg toch dat ik dat allemaal heb meegemaakt. Maar met dat soort gedachtes kan je gewoon niet verder. Ik wil me altijd blijven realiseren dat de verantwoordelijkheid voor mijn eigen geluk bij mij ligt.'
Ja, vind je dat?
'Ja, dat is verlichtend, hoor.'
Veel mensen hebben ook moeite met dat soort ideeën, omdat het impliceert dat ongelukkig zijn je eigen schuld is.
'Maar hoe je ergens in staat, hoe je je in het moment opstelt, dat heeft niets te maken met schuld, maar met verantwoordelijkheid. Ik vind schuld sowieso zo'n zwaar woord. Ik heb me jarenlang schuldig gevoeld naar mijn moeder en mijn zusje, dat weegt zo enorm zwaar op je schouders. Nu weet ik: je kan zelf verantwoordelijkheid nemen voor dat soort gevoelens, zelf bepalen hoe zwaar je het maakt. Dat wil niet zeggen dat je je nooit meer kut mag voelen, dat je niet ongelukkig mag zijn. Het gaat erom dat je weet dat je controle hebt over jezelf.'
De serie plaatst jouw persoonlijke geschiedenis in een maatschappelijk kader. Door jouw vluchtverleden en voormalige thuissituatie te tonen, begrijpt de kijker jouw individuele gedrag beter. Wil je hiermee uitleggen waarom je misschien eerder afstandelijk bent overgekomen?
'Nee, dat ligt alsnog totaal bij mezelf. Ik vind het wel belangrijk dat die context nu wordt uitgelegd, maar wat mij betreft kan iemand daar ook naar kijken en vervolgens denken: oké, ik vind Anna nog steeds kut. Het ging me er vooral om dat ik mezelf beter zou begrijpen, en eigenlijk helemaal niet om begrip creëren bij anderen. Als het daarom was gegaan, had ik dit proces niet zo open en eerlijk aan kunnen gaan. Dan was ik toch steeds bezig geweest met: wat gaan mensen hiervan vinden?'
Eerder heb je nooit veel gedeeld over je verleden. Waarom nu wel?
'Het was niet zozeer een keuze om dat nu te doen, ik ben het maakproces van deze serie open ingegaan. De producent kwam met het voorstel mijn vluchtverleden te onderzoeken, en toen kwamen we erachter hoe gefragmenteerd mijn herinneringen waren aan de periodes in de azc's. Ik wilde begrijpen waar dat door komt. Tegelijkertijd ontstond de behoefte aan mijn moeder en zusje uit te leggen waarom ik liever had gehad dat ik ook klappen had gekregen van mijn vader. Omdat ik door die rol thuis al snel een heel serieus kind werd dat zich altijd maar schikte. Ik haalde goede cijfers op school, ging elk jaar over, het idee was altijd: met Anna komt het wel goed, om haar hoeven we ons geen zorgen te maken. Terwijl ik ook gewoon een puber was, met een lichaam dat gierde. Ik wilde ook gezien worden. Maar als je rol binnen het gezin is om onzichtbaar te zijn, dan gaat dat onder je huid zitten.'
In hoeverre is die drang om gezien te worden een motivatie achter je huidige carrière?
'Niet bewust, in elk geval. Ik wilde vooral onafhankelijk zijn en vrij en succesvol. Dat was mijn drive. Volgens mij was het niet: en nu is het mijn moment om gezien te worden.'
Het kan onbewust meespelen, toch?
'Dat soort vragen zou je aan Glenn moeten stellen.'
In de serie zeg je dat je hoopt dat je met het uitkomen van 'Anna: Status' eindelijk een keer echt trots kan zijn op iets. Was je eerder dan nooit trots op wat je maakte?
'Nou, dat is te zwart-wit gedacht. Als ik nu terugdenk aan mijn tijd bij NSMBL, aan de dingen die ik vroeger heb gedaan, dan voel ik heus wel een gevoel van trots. Ik kan trots zijn op wat ik heb bereikt. Maar ik ben niet van nature snel trots, geef mezelf niet snel een schouderklopje.'
Je vindt het moeilijk om in het moment zelf trots te zijn?
'Ik geloof in altijd verder kijken, steeds weer nieuwe doelen stellen. Natuurlijk kan ik wel eens inzien: wat fantastisch dat ik dit of dat aan het doen ben, of dat dit of dat is gelukt. Maar ik ga mezelf niet dagenlang lopen complimenteren. Als ik nu naar deze film kijk, kan ik van buitenaf zeggen: wauw, wat geweldig dat we dit hebben gemaakt. Dat dit er is. Omdat dat trotse gevoel minder met mijzelf te maken heeft, maar meer met het eindproduct en de manier waarop de regisseur te werk is gegaan. Ik ben wel trots dat ik dit gedurfd heb, vooral omdat het resultaat mijn verhaal ontstijgt: het is groter geworden dan ik alleen.
Als de fotograaf tijdens een fotoshoot in de serie waarbij Anna veel blauwe en paarse oogmake-up op krijgt, grapt dat dit 'een beetje op huiselijk geweld begint te lijken', geeft Nooshin geen krimp.
Dat leer ik nu: mijn werk hoeft niet alleen maar over mij te gaan. Ik hoop met deze serie een verhaal te vertellen dat over veel meer mensen gaat, een verhaal dat veel mensen herkennen. Heel veel jongeren worstelen met dezelfde dingen als ik: met identiteit, gevoelens van onrust en depressie. Veel mensen hebben een ingewikkelde relatie met hun verleden. Het lijkt me fijn als zij door deze serie kunnen zien dat ze niet alleen zijn. Dat ze het grotere plaatje kunnen bekijken en daardoor kunnen inzien dat de gevoelens die zij ervaren breder zijn dan zij alleen – dat kan enorm helpen, denk ik. Ik wou dat ik me vroeger, toen ik met al die lastige dingen moest dealen, had kunnen identificeren met iemand op tv.'
Wat had dat uitgemaakt?
'Dan had ik kunnen inzien: deze persoon heeft hetzelfde meegemaakt als ik, en die heeft het ook gewoon gered. Deze persoon is oké. Ik denk dat het voor een Iraans meisje in een azc zoals ik heel prettig had kunnen zijn om naar iemand te kijken die ook in zo'n situatie gezeten heeft en er goed uit is gekomen. En wat ik ook hoop, is dat mensen van deze serie leren dat het nooit te laat is om ingewikkelde geschiedenissen alsnog te bespreken met je familie.'
OVERLEVINGSINSTINCT
'Anna: Status' vormt boven alles een portret van de moderne Nederlandse vrouw. De vrouw die zich aanpast aan de eisen vanuit haar omgeving en de maatschappij. De vrouw die succes behaalt zoals dat haar wordt voorgespiegeld in de samenleving waarin ze terecht is gekomen: zelfstandig, zonder te klagen, zonder om te kijken. De vrouw die besluit de controle te nemen over haar eigen leven, om die controle vervolgens nauwelijks nog los te kunnen laten. Een portret van een vrouw die de situatie waarin ze terecht is gekomen naar haar hand zet; die het doorzettingsvermogen en overlevingsinstinct dat ze heeft ontwikkeld in de azc's inzet om vervolgens op allerlei manieren te excelleren.
Als de fotograaf tijdens een fotoshoot in de serie waarbij Anna veel blauwe en paarse oogmake-up op krijgt, grapt dat dit 'een beetje op huiselijk geweld begint te lijken', geeft Nooshin geen krimp. Ze kijkt strak voor zich uit terwijl de visagist de kleuren bijwerkt, en vervolgens weer recht in de camera.
Nooshin wordt verweten dat ze afstandelijk is, had de pr-medewerker gemaild. Wie 'Anna: Status' bekijkt, ziet de onwetendheid die gepaard gaat met dit soort kritiek. In hoeverre kun je van iemand die in haar jeugd jarenlang om de zoveel maanden gedwongen moest verhuizen – dertien keer in totaal, van Vlissingen naar Rosmalen naar Haarlem, steeds weer naar een nieuwe school, steeds weer naar een nieuwe klas, terwijl de situatie thuis ook onveilig was – verwachten dat zij zich later in haar leven alsmaar open en hartelijk naar iedereen opstelt? En in hoeverre kun je het zo iemand aanrekenen dat ze een pr-medewerker meeneemt naar een interview?
Nooshin zou er vermoedelijk niet zo veel mee ophebben, dit soort gepsychologiseer vanuit de maatschappelijke context. 'Free' heeft ze getatoeëerd op haar pols – ze laat het zien. 'Daarmee bedoel ik niet letterlijk vrij zijn om alles te doen en laten wat je wilt, maar veel meer vrij zijn in je eigen geest. Jezelf los kunnen koppelen van elke vorm van beperking. Niet in kaders denken.'
En ben jij vrij, op die manier?
'Ik probeer daar naartoe te werken.'
Altijd op de hoogte blijven van de beste verhalen? Schrijf je in op onze nieuwsbrief.
Meld je aan en ontvang de beste verhalen van Vrij Nederland in je mailbox.
No comments:
Post a Comment